Sianginn Ah Nulepa Telpinak

Nulepa telpinak hi hngakchia fimcawnnak hlawnhtlinnak ah a biapi tuk mi thil pakhat asi. Research nih a langhter mi ahcun, fale fimcawnnak lei ah aa pe mi cu, an fale hi

1. Mark sang deuh zong an hmu (Turney & Kao 2009).

2. Sianginn kai zong an fel deuh i ca lei zongah an i pe deuh (Antony-Newman, 2018).

3. Mi chonh le hawi komh zong an thiam deuh. A ruang cu nulepa telpinak nih hin an fale hna lungthin damnak le zatlang nun tthanchonak lei ah tampi a bawmh hna (Lansford 2021).

   
   

Nulepa telpinak timicu, fale an sianginn kainak, an fimcawnnak ah i pek le i tel hi asi ko. Ramdangmi refugee/immigrant mi hna hi, fale telpinak lei ah cun, kan cham bau deuh, mirang pawl he tahchun ahcun (Turney & Kao, 2009). Hi ah hin Laimi zong kan i tel ve, fale cawnnak ah hin kan chambau tuk. Cucaah America Saya/mah sinah lungretheihnak taktak a um.

Hihi saya/mah nih hin mi tha thu, fale cawnpiak huam lo ah an kan ruah tawn. Nain thuk deuh in research zoh tthan tikah, Laimi/refugee mi hi kan fale ca an cawnnak zei kan rel lo asi loh, ti hi fiang tein research nih a langhter. Laimi siseh, ramdang mi nulepa nih an fale fimcawnnak hi an sunsak tuk ko tiah hmuh asi (Zengin & Akdemir 2020).

Ramdang mi hna lakah nulepa i telnak a tlawm tuk mi hi, zei an rello ruangah si lo in, holh aa dan ruang le, America sianginn phunglam theihthiam lo le, nunphung aa dan ruangah hin asi. Holh aa dan tikah, nulepa mirang ca rel an thiam loh, holh zong an thiam loh. Kawlram ahcun, nulepa nih fale sianginn lei ah, an i pek dan zong aa dang kho men. Nain, America Sianginn ahcun, nulepa le saya/mah pehtlaihnak hi biapi bik asi.

America ah refugee/immigrant in a rami nulepa hi, an caah don khantu tampi a um. Mirang holh an thiam lo, America nun phung an thei lo, America sianginn kai ning phunglam zong an thei lo. Hi ruangah hin, fale sinah ttha tein an i pe kho ve lo. Mirang holh hna theih lo cun, saya/mah zong he i chawh khaw asi lo. Aijuan Cun nih, Burmese Refugee Nulepa kong lei research a tuahmi ah a hmuh mi pakhat cu, holh le nunphung dannak hi ramdangmi nulepa caah cun, fale fimcawnnak telpinak leiah, a dawnkhan cem tu pahnih an si a ti (Cun (2020).

Nulepa & Saya/mah Tuantti Ding

America Saya/mah nih, ramdangmi nulepa caah dawnkhantu a si mi thil an van i fianh deuh ve tikah, fak deuh zongin bawmh khawh an i zuam ve. Sianginn, chungkhar, le zatlangbu karlak ah pehtlaihnak fektein ser hi, an cawnmi le an i zuam mi asi. Hi ttuan ttinak lawngin, teinak kan hmuh khawh lai. Hi rianttuan tti nak thawng in, sianginn nih chungkhar vialte caah bawmhchantu zong a tuah khawh. Cun Siang hngakchia ca zongah, fimcawnnak hmuhtonnak ttha deuh a chuah ter khawh.

Chungkhar pehtlaihnak program siseh, holh lehnak, nulepa cawnpiaknak te hna hi sianginn tampi nih an i zuam.

Atu kan i fianh dingmi cu: nulepa le saya/sayamah ttuan ttinak nih hngakchia fimcawnnak ah tampi fale a tthancho ter hna. Nain Saya/mah lawng an i zuam i, nulepa sinin zuam nak, pek ve nak a um lo ahcun, cheukhat fale caah tthanchonak a um lai lo.

Hngakchia a lai ah a um. Sianginn, chungkhar, le zatlangbu pehtlaihnak le ttuanttinak in siang hngakchia tthanchonak ah kan bawmh khawh hna.

Hi thil hi na tuah kho hna maw?

1. Nulepa & Saya/mah tonnak ah na kal maw?

2. Saya/mah te he chonh/pehtlaih peng nak na ngei maw?

3. Sianginn lei cawlcanghnak leiah na kal pah maw?

   1. Sianginn Open House

   2. Cultural Night

   3. Class Party

   4. Fieldtrip Volunteer

   5. Concert

Tuah khawh lo cun, tukum cu i zuam.

Inn ah teh, hihi na fale te na tuah pi hna maw?

1. Fale he ca rel tti, si lo le to pi

2. Innsa bawmh, si lo le an tuah lio ah to pi

3. An sianginn kainak kong hal

   
   

Tuah khawh lo cun, tukum cu i zuam.

Laimi Nulepa Nih Zei Tin Dah Kan I Zuam Awk Asi?

Fale sianginn kainak ah khan, nulepa i pek deuh kan i zuam a herh. Tampi chungkhar cu kan ttuan kho tuk, kan tha a ba, cucaah fale sinah caan hrim kan pe kho loh. USA um cu, rian ttuan peng asi i tha a ba i, hihi nulepa tampi an mawh ve lo nak cu a si. A har ko, nain tuah khawh lo mi thil cu a si lo.

Mirang holh zong thiam lo zongah, kan ti khawh tawk tein, i pek khawh asi ko. Tahchunnak ah, "innsa na tuah cang maw?" ti hal zong hi thazaang pek nak pakhat a si ko. Fale innsa tuah lio zongah, an pawngte ah tthut zong hi thazaang pek pakhat asi fawn. A caan ah cun, an sinaginn zongah kal khawh i zuam, parent-teacher conference le bang cu a biapi tuk. An saya/mah he pehtlaihnak na neih lengmang ah cun, fale cawnnak lei ah thei ttha na zuun te ko lai.

Na fale nih "aw ka nu nih a ka hmuh, ka tuahmi hna hi a ka ruah piak ko," a theih tikah, a mah zong aa zuam chin leng mang ve lai. Fale hngakchiat lio ah cun, hi pawl tuah hi a awl lo, a har ko. Nain thlaici na tuhmi pakhat te asi ve. Mah hihi ka cawn mi le ka hmuh tonmi chung in, ka si khawh tawkin, ka ttial mi si. Nan fale lam nan hruainak ah Bawipa nih fimnak le hngalhnak he thluahchuah in pe ko hna seh. Kan fale hi, an hmette in ttha tein kan zoh khenh hna i, kan mah le kan mah harsat retheih kan in ahcun, a donghnak ah cun a theipar ttha a chuak ko lai.